Nā'ōlelo maʻamau o Andorra

He kūlana kūʻokoʻa ko kēlā me kēia moku'āina, kahi e waiho ai i ka hōʻailona kūlohelohe i ka moʻomeheu a me nā loina o ka'āina, aʻo Andorra ma kēia mea,ʻaʻole he kumu. ʻO ke kumukānāwaiʻoi aʻe ma mua o hoʻokahi tausani mau makahiki,ʻaʻole hiki ke hoʻopakele i nā'āina a me ke kūʻokoʻa wale nō, akā,ʻo kekahi mau mea iʻike muaʻia me nāʻano kuʻuna a me nā hana maʻamau.

Uku uku a me ka hoʻokupu

ʻO ka mea mua i hōʻeha iā Andorra ,ʻo ia keʻano o ke aupuni kūʻokoʻa: ke aupuni mō'ī. I nā makahiki he nui i hala aku nei, e hōʻole ana i ka hihia a me ka pilikia o ka nalowaleʻana o ka'āina, ua kau inoaʻo Andorrans i kahiʻaelike e noho ana ka mō'ī o Falani a me ka Bishop Pelekane he mau aliʻi mō'ī. Ma kekahiʻaoʻao, ua pale ka palekana o Andorra ma nā poʻohiwi o nā hoalauna ikaika, aʻo kekahi mea'ē aʻe, mahalo nuiʻo Andorra i nā luna hoʻomalu:ʻo ka Pelekikena Pelekānia 960 mau kālā, a me ka bishop Pelekānia,ʻo ia hoʻi he 460 pesetas,ʻo ia hoʻi kahiʻaiʻai āpau: 12 mau paʻi, nāʻokoʻa a me nā capon, a me 6 mau hamani. I ka makahiki 1993, ua hōʻokiʻia nā uku ma nā hua maloʻo, akā,ʻo ka mea maoli maoli nō i hoʻokauʻia ka hoʻokupu. Ma heaʻoe e hele nei e hālāwai me kēia kenekulia?

Ma ke ala, ua hāʻawiʻia nā uku a me nāʻauhau a pau ma Andorra no nā makahiki he mau kaukani kāwili. Mahalo, aia kahi lā kūikawā ma ka Principality, kahi e ukuʻia ai nā aie a ka poʻe (ʻo nāʻauhau a me nā uku). ʻO ka lā hope loa no ke kūlanakauhale (ka hapanui) kaʻelele a haʻi nui aku nei i nā "buke helu pūnaewele i ka hoʻohihi!". ʻO keʻano,ʻaʻole eʻaeʻia ka nui o ka nui me kaʻole o ka nani maikaʻi,ʻo ia ka hoʻopaʻi i kēlā me kēia lā.

Nā kuʻuna maʻamau i Andorra

Manaʻoʻia he poʻe maikaʻi loa ka poʻe Andorra a me ka hoʻomana. ʻO kahi'āpana liʻiliʻi me nā kumu waiwai kīnāʻaʻole ia e pāpā i ke kālaiʻiaʻana o nā mea kanu. Ma ka mōʻaukala, e hōʻokiʻia kēlā kanaka kēia kanaka i loko o kona naʻauao e like me kāna e makemake ai, aʻaʻole loa he lāʻau. A manaʻoʻiʻoʻo'Atelane e hoʻopaʻiʻia lākou e ka hoʻopaʻi a ka Haku.

A ma kekahiʻaoʻao, ma Andorra,ʻaʻole ka hewa i ka hewa. A eia hoʻi,ʻaʻole i pāpāʻia e ke kānāwai a ke paipaiʻia nei ma kekahiʻano. Na nā papalina wale nō e mālama i nā palapala,ʻaʻohe mea e huli i kāu mau mea. No laila, ināʻoe i hoʻomalimali i nāʻano Spanish a Falani paha a lawe i nā waiwai a me nā huahana kūponoʻole, e hoʻopaʻi a koho i kēia no ka meaʻaʻohe mea makemake.

Mai kaʻikeʻiaʻana o nā kaʻi aupuni, ua hoʻohioloʻia ka pūʻali koa o ke aupuni. Ma Andorra,ʻaʻole i hoʻopiʻiʻia ka pūʻali koa a me kaʻoihana kaua e like me ia. Akā, ma kēlā me kēia hoʻohui'āina,ʻo ka poʻe'ōpio maikaʻi loa ke komo pū me ka mālama aupuni, aʻo kaʻoihana e hōʻoluʻolu ai i ka poʻe malihini maikaʻi a me nā kiʻi momona.

Mai ka manawa like i Andorra, ua hoʻokumuʻia ka moʻomeheu o ka hoʻokūkūʻana i nā mele poetry o nā troubadours. Hanaʻia nā hana pāʻani e like me nā hana pāʻani'ē aʻe: i nā lole kahiko, nā mea kaua maoli, me nā naita a me nāʻano kūlike. Ke hoʻomaʻamaʻa nei nā poʻe noho mai ke kula liʻiliʻi i nā poemoe Provençal a mahalo iā ia.

ʻO nā kaukaualiʻi paʻakikī,ʻoiai he poʻe haipule a me nā wāhine wahine, akā, he poʻe haʻaheo a hoʻokipa. Akāʻaʻoleʻeha kipaku koke lākou iāʻoe mai ka'āina no nā hana hoʻonāukiuki a me ka hōʻeha nui i ka maluhia o ke aupuni, no ka nui o kou kūlana a me kou kūlana. Ma ke ala, ua pāpāʻia ka mālamaʻana i nā kuʻuna Katolika maʻamau, kalaki, ponokalalohe a me ka moekolohe ma Andorra. ʻAʻoleʻikeʻia nāʻano likeʻole o nā mea liʻiliʻi.

ʻO nā kama'āina he poʻe mamo lākou no nā kau'āina Catalan a hoʻomau i nā nohoʻana ma nā awāwa mauna, me ka'ōlelo Catalan maʻamau,ʻo ka lono o ka Castilian. Manaʻo nā kānakaʻAmelika e hiki ana i hoʻokahi haneri mau lāhui i noho i Andorra, mau hoalauna aloha me kekahi i kekahi, no laila,ʻaʻole ia he mea kupanaha no kaʻike pono o nāʻenehana hou i nāʻano kuʻuna o nā kūpuna.