Aiaʻo Indonesia i loko o kahi āpana o ke anuanu a me ke anuanu honua, no laila uaʻikeʻia ma ka puʻunaueʻana i ka makahiki i loko o nā kauʻelua - maloʻo a'ū. I loko o ka wā maloʻo, he nui ka paepae i hāʻule i ka'āina, kahi i hoʻokumuʻia ai kahi pūnaewele muliwai. I Indonesia, ua hohonu nā muliwai, e hiki ai ke hoʻohanaʻia no ka hoʻokele a me keʻano o ka hela.
ʻO ka muliwai ma ka mokuʻo Kalimantan
ʻO kekahi o nā mokupuni nui o ka'āinaʻo Kalimantan , aʻo Borneo paha. Aia maanei e hoʻomauʻia nā muliwai nui loa o Indonesia. Ma waena o lākou:
- Capuan Besar (1,040 km);
- Mahakam (920 km);
- Barito (900 km).
ʻO ko lākou hoʻomakaʻana,ʻo ka mauna mauna, kahi e holo ai lākou i lalo o nā pāpū a hele ma waena o nāʻeke, a ma hope o ka loliʻana o ko lākou mau moe. Ma kahi o kekahi o lākou, ua wāwahiʻia nā kūlanakauhale, aʻo kekahi poʻe e lawelawe ana i kaʻoihana kaikauna ma waena o nā kūlanakauhale o ka mokupuni .
ʻO ke kahawai nuiʻo Kalimantan a me Indonesia ke kahawaiʻo Capua. I loko o ka ua ua, ua hoʻopauʻia ka loko iʻa, ka wai kahe i kahi kokoke. Ua piʻi ka loina hope hope loa i ka makahiki 2010, i ka piʻiʻana o ka kiʻekiʻe o Capua Besar i 2 m, a ma muli o ka hopena o ua mau kauhale i ka manawa hoʻokahi.
ʻO ka lua o nā moku nui o Kalimantan i Inenonesiaʻo Mahakam. Uaʻikeʻiaʻo ia no kāna mau meaola. Ma nāʻaoʻao haʻahaʻa, ua kanuʻia kona mau'auwaʻa i loko o nā ulu lāʻau hoʻolālā,ʻoiai kaʻoi o nā mangrove i loko o ke kahakai o ka muliwai. Maanei ka nui o nāʻano olaola, kahi o lākou he hopena, aʻo kekahi poʻe e kokoke ana i ka luku. Ma kahi o ka muliwai he loilo nui. Aia kekahi iʻa lawaiʻa.
Ma ke kikowaena o Kalimantan, ka muliwai Barito e holo nei, e hana ana ma ka palena maoli ma waena o nā panalāʻau. Kokoke kokoke i ke kūlanakauhaleʻo Banjarmasin, hui pūʻia me nā kahawai liʻiliʻi, a laila kaheʻana i loko o ke Kai moana.
Ma waho aʻe o nā muliwai i'ōleloʻia ma luna nei, ma kēia mokuʻo Indonesia aia nā loloʻawaʻawa, kahi i loaʻa ai ka nui o nā iʻa. ʻO kēia mau mea kēiaʻo Iempang, Semaayang, Loir a me nā mea'ē aʻe.
ʻO ka muliwai ma ka mokupuniʻo Sumatra
ʻO ka mokupuniʻelua o ka mokuʻo Sumatra . Holo nā muliwai o ka muliwai o ka Bukit Barisan Range, holo ma waena o ka'āina pālahalaha a holo i loko o ke Kai Kiekele Kina a me nā Straits o Malaka. ʻO nā muliwai nui loa o kēia māheleʻo Initonesia:
- Hari (800 km);
- Musi (553 km);
- Kampar (285 km);
- Rockan (265 km);
- Siac (260 km).
Uaʻikeʻia ka muliwaiʻo Hari no kona kahawaiʻo Jambi. Ua kūkuluʻia kekahiʻoihana,ʻo Palembang, ma ke Awaʻo Musi.
Ma waho aʻe o nā loko a me nā muliwai, uaʻikeʻia kēia mokupuniʻo Iniakonesia no ka'ōkau nui o ka'āina i ka honua. ʻO kona wahi i hiki i kahi o 155,000 mau mika kūlike. km.
ʻO Rivers o New Guinea
ʻO kēia mokupuni hoʻi kahi iʻikeʻia e kekahi pūnaewele muliwai. Aia ma mua o 30 mau kahawai, aia nā kumu ma nā kuahiwi o Maoke. ʻO nā muliwai ma kēia māhele o Indonesia e komo i loko o ka Moana Pākīpika a iʻole ka Moana'Alalolo. I ka pae lalo i hiki iā lākou ke hoʻokele.
ʻO nā kahawai kaulana loa o New Guinea,ʻo ia hoʻi:
- Digul;
- Mamberomo;
- Oak-Tedi;
- Sepik;
- Kau.
ʻO ka nui loa o kēia mau muliwaiʻo Digul (400 km). Aia kona kumu ma nā maunaʻo Jayavijaya, mai kahi e holo ai i ke kaiʻo'Alafura. ʻO ka holoʻana o nā manu i kona pae kiʻekiʻe. Ua piha kēia kahawai o Indonesia i loko o ka makahiki, akā ma hope o ka wā ua nui ka piʻiʻana o ka piʻiʻana o kekahi mau mika.
Ua kaulana ka muliwaiʻo Mamberamo no ka nui o nā lāhui'ōiwi o New Guinea i noho ma kona mau kapa no ka wā lōʻihi,ʻaʻole iʻike lōʻihi i ka'ikehana o ke komohana. ʻO nā kahawai nui loa o Indonesia e loaʻa ana nā kahawai he nui, aʻo nā kapa o iaʻano e hōʻikeʻia e nā meaola likeʻole.
He mea hoʻonaniʻo'Oak-Tedi no ka mea,ʻo kona kumu waiwai ka waihona nui loa o ke gula a me ke keleawe. ʻIke likeʻole, uaʻike nuiʻiaʻo Sepik no kona mau'āina. Maanei e hiki iāʻoe ke hālāwai a me nā wao ulu lāʻau hoʻokipa, a me nā wahi mauna, a me ka'āina māhoe. Manaʻo nā poʻeʻenehana he nui keʻano o Sepik ka moku nui loa ma nā wahi a pau o Asia a me ka Pākīpika.
Ma waho aʻe o nā muliwai, ma kēia mokupuni o Indonesia kahi Lake Paniyai lāuaʻo Sentani.
ʻO nā muliwai o ka mokuʻo Java
ʻO ka mokupuni lōʻihi o Indonesiaʻo Java ia ,ʻo ia ke kumumanaʻo o ka'āina, ke kūlanakauhaleʻo Jakarta . Ma kona aina ka muliwai e hiki mai ana:
- Solo. ʻO ia ka muliwai nui loa o kēia moku i Indonesia, he 548 mau mile kona lōʻihi. Aia kona kumu i kahi mamao o Meshali a me nā lua pele, kahi i hoʻounaʻia ai i ke awāwa. Ma kaʻaoʻao haʻahaʻa i ke kahawai (meanders), a ma hope iho ua holoʻo ia i ke kaiʻo Java. Hiki i ka 200 mau mile o kona pūnaewele he navigable.
- Chiliwong. Ma ka pali o ka lua pele o Pangrango, he mau kilomita mai ke kūlanakauhaleʻo Bogor, hoʻomaka ka muliwai, a laila e holo ana i loko o Jakarta. I ka manawa o ka hoʻokumuʻiaʻana o ka poʻe Helene,ʻo kēia kahawaiʻo Indonesia he wahi nui o ke kai moana a me ke kumu nui o ka wai. I kēia manawa, no ka hoʻomeheuʻoihana a me ka home, aia i ka hopena o ka pōʻino o ka'āina.
- ʻO Tsitarum . Aia i loko o keʻano manaʻo kaumaha. No ka lōʻihi o ka hoʻohanaʻana i ka lako wai, mahiʻai a me kaʻoihana. I kēia manawa, ua piha ka moemoe wai i nā meaʻona hanahana a me nā'ōlohelohe, no laila, ua kapaʻiaʻo ia he wai momona ma ka honua.