ʻO ke kanaka, i ka pilinaʻana me ke ao holoʻokoʻa iā ia,ʻaʻole hiki iā ia ke hoʻohana wale i nāʻikeʻepekema a me ka hoʻoponopono hoʻokolokoloʻole. ʻO ka nui o ka manawa e pono aiʻo ia no kaʻike ola a me ka hana o nā'ōpūʻano - kaʻike, ka lohe, keʻono, kaʻala a me ka paʻi.
He aha keʻano o kaʻike hoʻokele?
Hoʻokaʻawaleʻia ka papahana a pau o ka cognition iʻelua mau māhele: ka'ōlelo koʻikoʻi a me kaʻike. ʻO ka mea mua iʻikeʻia he kiʻekiʻe loa, e puka mai ana mai ka mea i hilinaʻiʻia ma luna o nā pilikia a me nā kānāwai i loaʻa ka hopena. ʻO ka hoʻoholoʻana he mea kūpono ia e hoʻopiliʻia: he maikaʻi ka manaʻo no nā'ōnaehana i hoʻoholo muaʻia, aʻo nā hōʻailona ua lōʻihi iʻikeʻia a hōʻikeʻia e kekahi mea'ē aʻe. ʻO kaʻike empirical kahi'ē aʻe o kaʻike. He kumu mua kēia, no ka mea,ʻaʻole e hiki ke hanaʻia ke kumumanaʻo me ka weheʻoleʻana i nā manaʻo o kona manaʻo mai ka mea hoʻokolokolo. Kapaʻiaʻo ia he'emoʻona e nānā ai,ʻo ia hoʻi:
- Ka hana mua o kaʻike no kēia mea. He mea maʻamau ke kumu:ʻaʻole loa eʻike ke kanaka e wela ke ahi, inā hoʻokahi lāʻaʻole i puhiʻia kāna ahi e kekahi.
- ʻO ka hoʻomakaʻana o ke kaʻina holomua. I loko o ia manawa, hoʻohana kekahi kanaka i nā manaʻo a pau. Eia kekahi laʻana, i kaʻikeʻiaʻana o kekahiʻano hou, hoʻohana kaʻepekema i kaʻike a me ka hoʻoponoponoʻana iā ia a hoʻoponopono i nā hoʻololi a pau o ka halihali, kaumaha, a me keʻano o kēlā me kēia.
- Ka pilina o ke kanaka me ka honua i waho. He kanaka mamama ke kanaka, a no laila ma keʻano o kaʻikeʻikeʻole e pili ana i nā manaʻo.
ʻO kaʻike pilikino ma kaʻikepili
Heʻike kūikawā kēlā me kēiaʻepekema no ka pono e hoʻohana i nā manaʻo i ke kaʻina o ke aʻoʻana i ka nohona a me ke kaiaulu. Manaʻoʻo Philosophy i kaʻike o ka cognition heʻano ia e hoʻoikaika ana i nā launa ma ka hui kaiaulu. Ke hoʻomohala nei i nāʻike hana a me nā noʻonoʻo , ke hāʻawi aku nei kekahi i konaʻike me nā mea'ē aʻe a me ka hoʻomohala i ka noʻonoʻoʻana - i kaʻike kūpono, e puka mai ana mai kahi hōʻailona o ka naʻau a me ka maka o loko (point of view).
Nā hōʻailonaʻikeʻike
ʻO nā hiʻohiʻona e hōʻikeʻia ana o nā kaʻina hana i lalo o ke aʻoʻana ua kapaʻia kona mau hiʻohiʻona Ma ka hoʻonaʻauao, hoʻohana lākou i kekahi manaʻo like - nā hōʻailona e hōʻike ana i nāʻano o ke kaʻina hana e hana nei. Aia nāʻano o kaʻike hoʻohaʻahaʻa:
- ka hōʻiliʻili o nā mea pono;
- ko lākou hui kūʻokoʻa;
- he ho'ākāka o kaʻikepili iʻikeʻia;
- ka wehewehe o kaʻike i loaʻa ma ka hoʻokolohua;
- ka hoʻolālāʻana a me ka hoʻohālikeʻana o kaʻike.
Nāʻike o kaʻikeʻike
ʻAʻohe hiki ke hoʻomaopopo i keʻano o ka mākauʻikepili a iʻole i nāʻano o kaʻikepiliʻole me ka hana muaʻole i nā kānāwai no ka hoʻokōʻana i ka noiʻi. ʻO kaʻike o kaʻikeʻana i nā koi e like me:
- ʻO kaʻikeʻana heʻike i waho o kahi mea e hilinaʻi ana i nāʻikeʻike.
- Hoʻokolohua - kuhikuhi i kauka ma ke kaʻina hana a iʻole ke kāpiliʻiaʻana i loko o ka labo.
- ʻImi - hāʻawi i nā hopena o ka hoʻokolohua heʻano helu.
- Hōʻike - ke kauʻana i ka hōʻike i loaʻa mai nā manaʻo.
- ʻO ke kūlike o ka hōʻuluʻuluʻana o nā mea likeʻelua e like me keʻano e like me keʻano o ka likeʻana a me kaʻano likeʻole.
Nā hana o kaʻikeʻike
ʻO nā hana o kēlā me kēia kālaiʻike pili i nā pahuhopu e hiki ke hoʻokōʻia ma o kāna noi. Hōʻike lākou i ka pono nui no ka nohoʻana o kahi manaʻo a mea paha iʻikeʻia i ka pono. ʻO kaʻike o kaʻike e pili ana i nā hana i lalo:
- Hoʻonaʻauao - hoʻolālā i kaʻike a me nā mākauʻike.
- Luna Manawa - hiki ke hoʻopili i ka hoʻonaʻauaoʻana o nā kānaka ma o kā lākou hana.
- ʻO ka hoʻolālāʻana i ke kūlana - kaʻike o ka honua i kaʻike o ka honua e hāpai i kaʻike o ka noho maoliʻana o ka noho a me kona wahi.
- ʻO ka pahuhopu ka loaʻaʻana o nā kiko'ī pololei.
ʻIkeʻike empirical -ʻano
ʻO keʻano kūpono o ka loaʻaʻana o kaʻike e hiki ke lilo i kekahi o nāʻanoʻekolu. ʻO lākou a pau e pili ana i kekahi me kekahi a me ka huiʻoleʻana o kahiʻike o kaʻike honua. Eia kēia mau mea:
- ʻO kaʻikeʻia ka hanaʻana i kahi kiʻi piha o kahi mea, keʻano o nā manaʻo mai ka noʻonoʻoʻana i ka pauʻana o nā mea a pau o ka mea. Eia kekahi laʻana,ʻikeʻia ka'ōpona e ke kanakaʻaʻole he kani a iʻole kaʻulaʻula, akā he mea pili.
- ʻO keʻano he hōʻailona hoʻonaʻauao, e noʻonoʻo ana i ka manaʻo o ke kanaka i nā waiwai o kēlā me kēiaʻano o kekahi mea a me ka hopena o nā mea. Uaʻikeʻia kēlāʻano kēiaʻano i ka hoʻokaʻawaleʻiaʻana mai nā mea'ē aʻe - i kaʻono, kaʻala, ka laulā, ka nui, keʻano.
- Hōʻike - kahi kiʻi kiʻi kūʻokoʻa o ka mea, ka manaʻo i hanaʻia i ka wā i hala. Loaʻa ka manaʻo nui a me ka noʻonoʻo i kēia hana: hoʻihoʻi lākou i nā mea hoʻomanaʻo o ke kumuhana i kona wa e nalowale ai.