He aha ka mea e hāʻawi ai i ka kuleana o kekahi lāhui e hoʻokiʻekiʻe aʻe ma luna o kekahi a me ka hanohano a me nā pono? ʻO ka pae,ʻoiai he relic o nā mea i hala, ua hoʻomauʻia i kekahi mau'āina aʻaʻole i kaupalenaʻia wale nō i ka māheleʻana ma waena o nā lāhui kanaka, akā, aia nō i loko o ka hui ma nāʻano likeʻole: ka politika, ka hoʻomana, ka hoʻomana.
Māhele - he aha ia?
ʻO kaʻokoʻa heʻano o ka hōʻeuʻeu lāhui,ʻo ia hoʻi ka weheʻana i ka hoʻokaʻawaleʻana o kekahi poʻe o ka lāhui i ka lāhui a me ka hoʻomana. ʻO ka lohi lōʻihi o ka hanaʻana o ke kanaka ka nui o ka hōʻinoʻiaʻana o kekahi mau lāhui e ka poʻe'ē aʻe, pinepine ma muli o ka likeʻole o kaʻili o kaʻili a me keʻano o ke ola a me nā loina. Mai ka wā kahiko,ʻo ka poʻe i keʻokeʻo i kaʻili o kaʻili ke manaʻo nui loa i ka lāhui. ʻO ka hoʻokumuʻiaʻana o nā'āinaʻo India,'Afelika, a me'Akekeka'ākau ka hōʻoia o kēia.
ʻO kahi hiʻohiʻona o ka māheleʻano likeʻole he apartheid -ʻo ka kulekele o ka lāhui i nā lāhui Bantu ma ka Repubalika Pelekikena i hoʻohuiʻia a hiki i ka makahiki 1994.ʻO ke kumu o ka hoʻokaʻawaleʻana penei:
- kahi noho kaʻawale o ka Bantu ma nā mea hoʻonā i hoʻopilikiaʻia;
- ka nele i nā kuleana kīwila;
- ka maikaʻi loa o keʻano o ka lāʻau lapaʻau;
- haʻalele i nā mālama wale ma nā papa kūikawā kūikawā, he paʻakikīʻole e loaʻa;
- kahi hana wale nō o kekahiʻano hana;
- kaʻawale: nā kaʻa lehulehu, nā halemai, nā kula, nā kula.
Kauwehe i ka'ikekala
Māhele i kaʻike loiloi -ʻoiai uaʻikeʻia kekahiʻano pilikino ma ka pilina ma waena o nā kānaka, keʻike kekahi kanaka i kekahi mea ma o ka pilikino o ka hoʻonuiʻana i nā manawaʻole, i hanaʻia i loko o kahi hui: ke kūlana, ka hoʻomana, a pēlā aku. Keʻikeʻia nei keʻano o ke kaiaulu pili i keʻano o ka wehewehe, iʻikeʻia ma kahi'ōpiopio i kahi o nāʻokoʻa a me nā "mea'ē aʻe" a me kēlā me kēia'ōpio e lilo i hoʻokahi o kāna "pono" a hoʻokauʻia e mālama i nā kānāwai o ka hui ināʻaʻoleʻo ia e lilo.
Nāʻano likeʻole
ʻO keʻano o ka nohoʻana ma ka Honua ma o ko lākou mau hiʻohiʻona a me nā hiʻohiʻona a me nā hiʻohiʻona -ʻo kēia mau mea he meaʻokoʻa keʻano, he aloha ke aloha i kaʻokoʻa. Akā, no kekahi kumu, i ka hopena, e like me kēia mau hōʻailona likeʻole, aia ka maheleʻanaʻaʻole ma waena o nā lāhui kanaka wale nō, akā, i loko o ka hui holoʻokoʻa. Hoʻomaka kaʻokoʻa e hoʻoikaika i nā pilina a me nā hiʻona o ke kaiāulu.
Nāʻano o ke kaʻawaleʻana:
- ahupuaʻa;
- ʻIke;
- anthropological;
- kāleka;
- kumuhana;
- kūlana (social).
Ka wehewehe kanaka
He aha ka hoʻokaʻawaleʻana i ke kaiaulu? Ua māheleʻia ka māhele o ke kaiapili i loko o ka (real fact), e kū nei i kahi manawaʻole, ma keʻano o ka uluʻana i ke ola, a me ke kānāwai (de jure) - i'āponoʻia e nā mana: ka palena ma nāʻano pono likeʻole. Nā hiʻohiʻona o ke kaʻina kānāwai i kēia mau lā:
- Hoʻohui kaʻawale ka poʻe malihini ma Cuba -ʻaʻole iʻaeʻia ka poʻe noho'āina e hoʻohana i nāʻano lawelawe a pau wale no nā mea mākaʻikaʻi.
- He kuleana ka poʻe malihini ma ka PRC -ʻaʻole hiki i nā kānaka noho'āina ke kuleana e neʻe i nā kūlanakauhale.
Ka weheweheʻokoʻa
Ua noho ka'iliuli Black i ka US noʻelua mau kenekulia, akā i ka manawa i lōʻihi a hiki ke hele i loko o nāʻoihana hoʻonaʻauao. Ua ulu maikaʻi ka hui kūʻokoʻaʻoihana o Ku Klux Klan i nā makahiki 1860. a hāpai i nā manaʻo no ka kiʻekiʻe o ka poʻeʻeleʻele ma mua o kaʻeleʻele - i hanaʻinoʻia i nā pōuliuli. Nā mea'ē aʻe o ka hōʻailona lāhui:
- ka pāpā 'ana i nā mare ma waena o nāʻAmelika a me ka poʻe Kepanī;
- kokoke i ka hoʻopau loaʻiaʻana o nā India oʻAmelika Hema a me ka haoʻana i ko lākou'āina ma ka XIX mau haneli.
Ka hoʻohui male
Nānā ke keiki, hoʻolālā i kahi ākea e pili ana, e pilina pū me nāʻelele o ka wahine'ē. Hāʻawi ka māhele pāʻani i nā pāʻani i nā keikikāne: nā kākā, ka pana, ka holo a me nā kaikamāhine: he hale kūʻai, nā kaikamāhine, nā limahana. ʻO ka hoʻokaʻawaleʻana i ka wahine he mahele i nā hui e like me keʻano o ka pilina olakolohe, kaʻikeʻuhane. ʻO ka manawa pinepine i kahi keikikāne a me kahi kaikamahine he hoaaloha a makemake e hele i ka pilina hui -ʻo ia ka pane paneʻoleʻana mai nā keiki'ē aʻe a me ka'ōlelo "ʻo ka wahine mare a me ke kāne!" E like me ka hōʻino.
Ma ke kinoʻana,ʻikeʻia ka wehewehe kāne ma nā hoʻonohonoho:
- waena o ke kāne a me ka wahine ka pilina aloha a me ka hilinaʻi e hikiʻole ke hanaʻia, he mau manawa pilikino wale nō;
- ʻO nā kūlana kiʻekiʻe ma nāʻoihana politika a me ka hoʻolālā e pili ana i nā kānaka wale nō.
Ka wehewehe ahupuaʻa
ʻO ka moʻomeheu o nā'āina a me nā lāhui'ē aʻe, i kūkuluʻia ma nā hanana he nui, he mahele aupuni a heʻano moʻomeheu ka lā i kēia lā, he hana maʻamau e pili ana i ka wā e hiki mai ana a hiki i ka mālamaʻana i nā kuʻuna a me nā loina o nā'āina ma kahiʻanoʻole. Hoʻohālikelikeʻia keʻano o ka moʻomeheu ma o ka hoʻokaʻawaleʻana, kahi kū kaʻawale a me ke kūʻokoʻa, iʻikeʻia ma ka nele o ka hoʻonāuki (ka hopena ma ka moʻomeheu o nā lāhui'ē aʻe) a me ka hoʻomanawanui i nā lāhui'ē aʻe ma kahi "mamao".
Ka hoʻolālāʻoihana
ʻO ka weheweheʻoihana keʻano likeʻole a me ke kūlikeʻole ma ka māhele hana a me nāʻoihana pili i kaʻokoʻa kāne. ʻO ka mōʻaukala, uaʻoi aku ka maʻalahi o nā wāhine ma mua o kaʻoihana ikaika, a ua paipai iā lākou e hakakā no ko lākou kuleana. ʻEluaʻano o kaʻoihanaʻoihana:
- Kūkākūkā - ua māheleʻia nāʻoihana a pau i "kāne" a me "wahine", no ka hana kāne kāne . ʻO kekahi wahine ua like ia me kahi kahu hānai, he wahine hānai, he wahine wahine, he kuke, he kumu, he kākau'ōlelo. ʻO ke kanaka he kauka, he luna, he meaʻepekema-hoʻonaʻauao, he mea hoʻopuka kālā. Pono ka wahine e hana i nā manawa he nui eʻoi aku ka lanakila ma ka "kāne"ʻoihana.
- ʻO kaʻikeʻana i keʻano haʻahaʻa o ka loaʻaʻana o nāʻoihana elite a me nāʻoihana hanohano no nā wāhine ma nā lālā o ke aupuni, ka hoʻolālā, ke kālepa. No ka mālamalama, hoʻohanaʻia nā manaʻo i lalo:
- "Glass ceiling" - kahi kūlana o kaʻoihana, ma mua o ka mea paʻakikī e ulu;
- "Nānā kālepa" - keʻano o nā wāhine e lōʻihi lōʻihi e hoʻomaka ai i nā kūlana a iʻole nā kūlana hoʻokuʻu.
Nā kumu o ka wehewehe
ʻO nā pilikia o ka hoʻokaʻawaleʻana i kahi'ōiwi hou, ulu wikiwiki iʻoi aku ka nui ma mua o ka wā. No ke kumu o ka weheweheʻana o kaʻoiaʻiʻo, he nui nā ho'ākāka no kēia aʻo kēlā me kēiaʻano o ke kaʻawaleʻana nona konaʻano iho. Nā kumu o ka wehewehe:
- Xenophobia - ka hopohopo wiwoʻole i ka malihini, me ka likeʻole me kekahi mea'ē aʻe, hiki ke hoʻokaʻawale i ka lāhui a me ka moʻomeheu.
- Nā hiʻohiʻona a me nā hiʻohiʻona o ke kaiāulu - i kūkuluʻia ma luna o nā hanana he nui o ka hoʻokomoʻana i loko o ka manaʻo, e pale i ka noʻonoʻoʻokoʻa, ma kahi ala hou. Nā mea e pili ana i ke kelekē kanaka a me ka nohona kanaka.
- Nā kumu pilikino no kahi hui hoʻokahi, e pili ana i ka politika, manaʻo kiʻekiʻe. ʻO ia mau poʻe e lilo i mau mea hoʻomanaʻo no nāʻanoʻano likeʻole a me ka hāpai i ka mālamaʻana i ka nohona o ke kaiaulu.